Emirgan(http://www.degisti.com/index.php/archives/12486) Çınaraltı’nda bulunan Emirgan Çeşmesi , I.Abdülhamit’in, zevcelerinden Hümaşah Hatun ile oğlu Şehzade Mehmet’in ruhlarını şadetmek için yaptırdığı çeşmedir. Bu sebeple yapı“Hümaşah Hatun” ve “Şehzade Mehmet” çeşmeleri olarak da bilinir.

Çeşme III.Selim döneminden itibaren giderek yaygınlaşan mimari anlayışta inşaa edilmiştir . Lale devriyle başlayan anıtsal çeşme mimarisi terk edilmiş; çeşmeler  daha dar ve daha yüksek formda yapılmıştır. 1783 tarihine ait olan Emirgan Çeşmesi de, bu yeni mimari anlayışın örneklerinden biridir.

Sekizgen planlı mermer yapının, dört yüzünde çeşme vardır. Lale devri ile başlayan yoğun bezeme anlayışının aksine, bu çeşmede sekizgenin yüzeylerinde bezeme bulunmamaktadır. Çeşmenin düz yüzeylerinde, sülüs yazı ile yazılmış dört kitabe bulunur. Türk rokokosu ve Barok üsluplarında inşaa edilen çeşme,tek kubbeli ve derin saçaklı kurşun bir çatıyla örtümüştür. Sekizgenin köşelerinde dikdörtgen plastırlar, çeşmelerin yerleştirildiği geniş yüzeylerde ise rokoko üslubunda sade bezemeler yer alır. Altındaki 60 cm yüksekliğindeki mermer setli korumalar, çeşmenin görünümü kuvvetlendirmektedir.

William Bartlett’ın gravüründe resmettiği gibi Emirgan Çeşmesi, inşaa edildiği dönemden bu yana, Kabataş(http://www.degisti.com/index.php/archives/7537),Beykoz(http://www.degisti.com/index.php/archives/337)Çeşmesi ,Tophane Çeşmesi(http://www.degisti.com/index.php/archives/6416) gibi çevresinde birçok etkinliğin yer aldığı merkezi bir nokta olmuştur. Günümüzde de çeşme ,özellikle hafta sonları yoğun bir kalabığın yer aldığı Çınaraltı çay bahçelerinin ortasında kalmıştır.

Linkler: sarıyerilcesi.com