Doğan Apartmanı, Beyoğul’nda, İstiklal Caddesi(http://www.degisti.com/index.php/archives/502) paralelinde, eski adıyla Yazıcı Sokağı bugünkü adıyla Serdar-ı Ekrem Sokağı üzerinde, no.56’da yer alır. 1892 –1895 yılları arasında inşaa edilmiştir.

Bulunabilen fotoğraf ve belgelere göre; yapı ilk olarak Prusya devleti elçilik binası olarak   yapılmıştır. Mimarı bilinmeyen bina, 1893-1919 arasında Belçikalı Helbig ailesinin mülküne geçmiş ve o dönemde “Helbig Apartmanı” ya da “Nahid Bey Apartmanları” olarak kaynaklara geçmiştir. 1919 yılında bir sigara kağıdı fabrikası sahibi olan, Osmanlı uyruklu musevi Mair de Button’un bir açık arttırmada apartmanı satın almasından sonra yapı “Button Han” ismini almıştır. 1929’da borçlanmaya bağlı olarak ipoteklenmesi sonucunda binanın mülkiyeti, Victoria Sigorta’ya geçmiş  ve 1942’ye kadar yapı “Victoria Han” olarak adlandırılmıştır. 1935’de önemli bir tadilat gören binada; tüm daireler elden geçirilmiş, mutfaklar küçültülmüş, her daireye banyo eklenmiş ve ıslak mekanlar fayans kaplanmıştır. 1942 senesinde Yapı Kredi Bankası’nın kurucusu Kazım Taşkent’in sahibi olduğu Doğan Sigorta’ya satılan bina, o tarihten sonra “Doğan Apartmanı” adıyla anılmaya başlanmıştır.

1950’lerden 1970’lere kadar geçen süre içinde apartmandaki daireler, 51 daire ve 2 dükkana ayrılarak satışa çıkartılmış, bugün otopark olarak kullanılan tenis kortunun olduğu yer ise arsa olarak satılmıştır. Dairelerin büyüklüğü 90 ile 300 metrekare arasındadır. 1954’de onarım gören yapı, asıl kapsamlı tadilatı 2001 yılında görmüştür. Bu çalışmalarla binanın yönetim standartları yükseltilmiş, yaşam standardını lüks bir apartman seviyesine çıkartmıştır.

Tünel Meydanı’ndan aşağıya inerken, U biçimindeki mimarisi, sarı boyalı heybetli cephesiyle çevresindeki binalar arasında hemen göze çarpar; Doğan Apartmanı. Altı katlı kagir yapı, iç avlusu doğuya bakacak şekilde doğu-batı doğrultusunda inşaa edilmiştir. Bina her birinin bağımsız merdiveni ve asansörü olan dört bloktan oluşmaktadır. Ortasında süs bahçesi bulunan orta avlu, doğuda iki kanat arasında yer alan ve üzerinde yuvarlak kemerli bir niş olan istinat duvarı üzerinde yer alır.

Binanın kuzey kanadından daha kısa olan güney kanadı,parselin doğu ucuna doğru daralmaktadır. Her iki kanadında da  simetrik bitki motifli bezemelerin bulunduğu ana giriş kapısı, Serdar-ı Ekrem Sokağı’na bakan batı cephesinin ortasındadır. Kölemen Çıkmazı’na bakan güney cephesinde, yalnızca binanın güney kanadındaki bir giriş katına hizmet eden ikinci bir giriş kapısı vardır.

400 metrekarelik büyük bir avluya sahip olan Doğan Apartmanı’nın bahçe düzeni, 2003 Kasım’ında İngiltere Başkonsolosluğu’na düzenlenen El Kaide saldırısında hayatını kaybeden İngiltere Başkonsolosu Roger Short’un eşi  Victoria Short’a ait. Victoria Short bu üzücü olaydan sonra ülkesine geri dönmemiş ve Doğan Apartmanı’nda yaşamaya başlamıştır.

Binanın dört bloğunda, çeşitli büyüklüklerde ve farklı plan tipleri olan toplam 49 daire ile çatı katlarında bugün hizmetçi odası olarak kullanılan hizmetçi odaları bulunmaktadır. Avluya bakan balkonların dökme demir parmaklıkları, batı cephesindeki Fransız balkonları ve pencerelerdeki ahşap kepenklerle İtalyan mimarisi özellikleri taşıyan  yapı, kuzeybatı köşesindeki pilastrlarla da, Roma ağırlıklı geç barok dönemini yansıtır. Binada, kuzey cephe dışındaki kilit taşları vurgulanmış tüm basık kemerli pencerelerde, taş söveler oldukça yalındır.

Kuzey cephesinde, merdiven kovası(planda, birbirinin yanından geçen iki merdiven kolu arasındaki boşluk)nın pencerelerinde, cephedeki diğer pencerelerden farklı olarak, sövelerin üzerinde kesik bir alınlık bulunmaktadır. Alınlık, pencerelerin iki yanındaki akant yapraklarıyla bezeli furuşlar, kesik uçlarındaki rozetler ve bu uçların arasında yer alan vazo ve altındaki girland ile tümüyle barok özellik göstermektedir. Ayrıca pencere ve alınlık arasında kalan kısımda, ortada bir palmet motifinin yer aldığı taş bir bezeme bandı da vardır. Kat silmeleri, kuzey cephesi dışında tüm cephelerde kesintisiz olarak devam etmektedir. Bu silmeler ve çıkıntılı çatı silmesinin altındaki küçük konsollar, pencere söveleri gibi taştır. Blokların kapıları demirdendir.

Doğan Apartmanı sinemaseverin yakından tanıdığı bir binadır. “Eşkıya” filminin son sahnesi, “Muhsin Bey” filmi ve MFÖ’nün “Deli Deli Kulakları Küpeli” şarkısının klibi bu apartmanda çekilmiştir.  Ünlü sakinleriyle zaman zaman medyaya konu olan Doğan Apartmanı’nda fotoğraf çekmek, içeri girip dolaşmak yasaktır.

Kaynakça:

Salman Yıldız,” Doğan Apartmanı” Dünden Bugüne İstanbul Ansiklopedisi, İstanbul1994, s.79,80

gazeteparc.com

wikipedia.org