Beşiktaş’da (http://www.degisti.com/index.php/archives/2589), Barbaros Anıtı’nın bulunduğu parkın tam karşısında, Barbaros Bulvarı(http://www.degisti.com/index.php/archives/278) ile Beşiktaş Caddesi’nin birleştiği noktada yer alan külliye, cami, medrese ile günümüze ulaşmayan mektep ve çifte hamamdan oluşmaktadır. Mimar Sinan’ın eseri olan külliyenin bânisi, Sadrazam Rüstem Paşa’nın kardeşi Sinan Paşa’dır.

1548-1550 arasında Kaptan-ı Deryalık yapmış olan Sinan Paşa, külliyenin inşaası bitmeden ölmüş (1553), külliye onun ölümünden sonra tamamlanmıştır. Kitabesinde, külliyenin bitiriliş tarihi 1555 olarak verilmiştir. Sinan Paşa’nın büyük ihtimalle kendi camii yanında yapılmasını istediği türbe, burada yapılamamış ve Sinan Paşa ölünce, Üsküdar Mihrimah Sultan Camii(http://www.degisti.com/index.php/archives/5430) haziresine gömülmüştür.

“Beşiktaş Camii” de denilen Sinan Paşa Camii’nin, Mimar Sinan’ın mekan araştırmaları içinde farklı bir yeri vardır. Üsküdar Mihrimah Camii’nde ve Şehzade Camii’nde(http://www.degisti.com/index.php/archives/8417) kubbeli-kare strüktür şemasını uygulayan Sinan, ilk kez bu yapıda kubbeli-altıgen şemasını denemiştir. Külliye bitmeden Sinan Paşa’nın ölmesi, caminin döneminin diğer yapılarına göre daha sade olmasına neden olmuştur. Yapı beyaz kesme taş ve kırmızı tuğladan, ucuz bir duvar tekniği ile inşaa edilmiş ve içi fazla süslenmemiştir.

Ortada büyük ve derin bir aynalı tonoz, yanlarda ikişer kubbe ile örtülü beş açıklıklı son cemaat yeri,1749’da harime eklenmiştir.Enine gelişmiş dikdörtgen planlı harim, 12.60m. genişliğindeki kubbe ile örtülüdür. Kubbe altıgen bir ayak sistemine oturtulmuş ve kubbeye geçişler küresel üçgenlerle sağlanmıştır. Yan mekanlar ikişer kubbe ile örtülmüş ve bu kubbelerle orta kubbe arasında kalan üçgen kısımlara, dört küçük kubbe yerleştirilmiştir; ki bu küçük kubbelere, Sinan’ın İstanbul dışında başka hiçbir yapısında rastlanmamaktadır.

Caminin sağ tarafında yer alan tek şerefeli minaresi, Osmanlı mimarisinde pek rastlanmayan biçimde, cami hacminin ortasında yükselir. Gövdesi üç sıra tuğla arasına bir sıra kesme taş yerleştirilerek örülmüş olan minarenin, külahı kurşun kaplıdır.

İki kapılı avlunun ortasında yer alan yekpare som beyaz mermerden yapılmış, dört sütunlu, zarif saçaklı şadırvan özgündür. Şadırvanın dört yüzünde Reisülküttap Mehmet Sıhhi Efendi’nin kitabesi yer almaktadır.

Mimar Sinan, Üsküdar Mihrimah Sultan Camii’nde olduğu gibi Sinan Paşa Camii’nde de son cemaat yerinin önüne ikinci bir saçak eklemiş ve ilk kez bu yapıda, avlu revakları arkasına medrese odaları yerleştirmiştir. On iki odası bulunan medrese,1890’da, 1930’lu yıllarda ve 1970-72 arasında onarım görmüştür. Bu tamiratlar sonucunda yapı özgün durumunu yitirmiştir.

Caminin avlusunda bulunan 1641-42 tarihli mektep, Kösem Sultan tarafından yaptırılmıştır.

Külliyenin diğer yapılardan oldukça uzakta yer alan hamamın, bir inşaa yazıtı olmasa da Sinan Paşa’nın ölümünden sonra 1555’de bitirildiği kabul edilir.Çifte hamam olarak düzenlenmiş yapının, kuzeyinde erkekler kısmı, güneyinde kadınlar kısmı yer almaktadır. Hamam Mimar Sinan’ın 1547’de yapmış olduğu, Samatya’daki Yakup Ağa Hamamı’na boyut ve plan olarak benzemektedir.

Külliye kurulduğundan bu yana muhtelif dönemlerde onarımlar görmüştür. 19.yy’da cami iç mekanındaki kalem işleri yenilenmiştir. 1936-1937 yıllarında, Vakıflar İdaresi tarafından gerçekleştirilen onarımda, kuzey girişte bazı değişiklikler yapılmış, yine bu onarımda caminin kıble duvarının doğu tarafına bitişik olan ve tarihi belli olmayan, mahfil ya da meşruta yıktırılmıştır.

1972-74’de avluda ve medrese odalarında restorasyon çalışmaları yapılmış, bu çalışmalar sırasında caminin 19.yy’a ait olan seçmeci üsluptaki bezemeleri, klasik üslupta bir bezeme ile değiştirilmiştir. 1999-2003 yılları arası Vakıflar İdaresi’nce gerçekleştirilen restorasyon çalışmalarında caminin üst örtüsündeki kurşun kaplamalar ve harimdeki kalem işleri yenilenmiştir. Külliye son olarak 2011 yılında geniş çaplı bir restorasyona alınmıştır, ki Ocak 2013 tarihi itibariyle çalışmalar hala devam etmektedir.