Kız Taşı – Markianus Sütunu
Kız Taşı ya da Markianus Sütunu, Fatih’de kendi adıyla anılan küçük bir meydanda, Kıztaşı Caddesi ile Kızanlık Caddesi’nin kesiştiği kavşakta bulunur. 450 – 457 yıllarında İmparator Markianus onuruna, vali Tatianus Decius tarafından yaptırılmıştır.
Osmanlı döneminde kendi haline bırakılan ve özel mülke ait bir bahçe içinde kalan bu anıt, bütün çevreyi yakan Çırçır yangınından (23 Ağustos 1908) sonra yapılan düzenlemelerde ortaya çıkarılmıştır. Üç kademeli, kabartmalarla süslü mermer bir kaidenin üzerinde yer alan ve korint başlıklarıyla birlikte toplam 17metre yüksekliğinde olan Kız Taşı, yekpare kızıl-gri granit bir bloktan oluşmaktadır.
Kaidenin altındaki kademeler bugün toprak altında kalmıştır. Korint mermerinden, 2,35 m. yüksekliğindeki kaide mermer kabartmalarla süslenmiştir. Kaidenin üç yüzeyinde de, birbirinin eşi olan kabartmalarda, defne yapraklarından oluşmuş bir çelenk içerisinde, Hz. İsa’nın monogramı olan “I” ve “X” harfleri bulunmaktadır. Kaidenin kuzey yüzeyinde de, simetrik konumda iki Nike figürü, yuvarlak bir madalyonu taşımaktadır. Bu nike heykellerinden dolayı anıt, halk arasında Kız Taşı olarak bilinmektedir. Kaidenin batı yüzünde, bir de kitabe bulunur. Latince metinde, şöyle şöyle yazmaktadır: İşte bu imparator (birinci yurttaş) Marcianus’un anıtıdır / Ki Tatianus bu eseri adamıştır”.
Sütun üzerindeki Korint başlığın, İmparator Markianus’un heykellerinden birinin kaidesi olduğu düşünülmektedir. Salzanberg ve Kondakoff gibi sanat tarihçiler de, korint başlığının üzerinde gördükleri bir heykel kaidesinden bahsetmişlerdir. Sanat Tarihi Profesörü Semavi Eyice ise İtalya kıyılarında bulunan Barletta heykelinin, bu sütuna ait olacağına işaret eder. Ayrıca R. Delbrueck de bu heykelin İmparator Marcianos’a ait olduğunu ileri sürmektedir. Üslup ve teknik olarak V. yüzyıla tarihlendirilen 5 metre yüksekliğindeki bu heykel, Bari’de St. Scpolone’dedir.
Leave a Reply