Esma Sultan Yalısı – Baştımar Yalısı
Esma Sultan Yalısı-Baştımar Yalısı, Ortaköy’de(http://www.degisti.com/index.php/archives/16181), Muallim Naci Cad. Yalıçıkmazı Sokağı’nda yer alır. XIX. yüzyılın ikinci yarısında Abdülaziz’in kızı Esma Sultan(1873-1899) için yapılmıştır. Neo-klasik üsluptaki yalının mimarı Sarkis Balyan’dır.
Esma Sultan 1873 yılında Dolmabahçe Sarayı’nda dünyaya gelmiş, 1876 yılında Abdülaziz tahttan indirilince, yetiştirilmek üzere Abdülhamit’in Yıldız Sarayı Haremi’ne alınmıştır. Sevilen bir hanım sultan olarak yetiştirilen Esma Sultan, 16 yaşına geldiğinde Çerkes Mehmet Paşa’yla evlendirilmiştir. Ortaköy Camii’nin(http://www.degisti.com/index.php/archives/3897) yanında bulunan ve “Tırnakçı Yalısı” olarak bilinen yalı, Esma Sultan’a düğün hediyesi olarak verilmiş, o tarihten sonra da yalı Esma Sultan Yalısı olarak anılmaya başlanmıştır. Esma Sultan’ın ölümü üzerine, II. Abdülhamit 1899 yılında yalıyı kızı Cemile Sultan’a vermiş, onun ölümü üzerine de yalı kızı Fatma Hanım Sultan’a geçmiştir.
1915’e kadar Osmanlı Hanedanı’nın mülkiyetinde kalan yalı, 1918 yılından itibaren Rum okulu, 1922 yılından itibarense tütün deposu olarak kullanılmıştır. 1950’lerde bir kaç defa el değiştiren yalı, 1952’de Saffet Baştımar tarafından satın alınmış, sırasıyla marangozhane, mobilya deposu ve kömür deposu olarak kullanılmıştır. 1975 yılın başlarında sahipleri tarafından satılığa çıkarılırken, çıkan bir yangında yanmış ve sadece dış duvarlarından oluşan bir harabe şeklini almıştır. 1990 yılında Marmara Otel zinciri tarafından satın alınan metruk yapı, mimar Gökhan Avcıoğlu’nun yenileme ve düzenleme çalışmaları sonunda, 2001 yılında çok amaçlı bir buluşma yeri olarak açılmıştır. 2226 m2 lik bir alan içinde yer alan yapının zemin katı 31,5m. genişliğinde, 27m. uzunluğunda ve 3,80m. yüksekliğindedir. Zemin üstündeki kat ise 31,5m. genişliğinde, 31m. uzunluğunda ve 6,80m. yüksekliğindedir. Orijinal tuğla dış duvarların içine, çelik ve cam yapı birleştirilmiştir.
Esma Sultan Yalısı, yeni düzenlenmiş haliyle; bar, restoran ve değişik salonlar içerir. İstanbul sosyetesinin en pahalı ve görkemli düğünlerinin yapıldığı mekanlardan biridir. Tarihi atmosfer içindeki bahçesinde 3000 kişiye, zemin katında 300 kişiye ve giriş katında 600 kişiye resepsiyon hizmeti verebilmektedir. Mekan ayrıca İstanbul Uluslararası Caz Festivali’ne ve İstanbul Uluslararası Müzik Festivali’ne ev sahipliği yapmaktadır.
Kaynakça:
O.Erdenen, Boğaziçi Sahilhaneleri II Avrupa Yakası, Kültür Yayınları A.ş. İstanbul 2006, s.420-428
Akın Özgen
Sitenizi büyük bir ilgi ve dikkatle okuyorum,bu kadar güzel ve içerikli bilgileri bünyenizde toplamanız her türlü takdirin üstünde,size teşekkür etmek için bu mail’i göndermek istedim,bu arada çok küçük bir düzeltme yapmak isterim,şöyleki,Adile Sultan’ın babası I Abdülhamit’tir,Sultan Abdülaziz,Adile Sultanın yeğenidir.Bu kadar güzel ve doğru bilgilerin içinde buyanlışlığın hiçbir önemi yok,yine de belirtmek istedim,Saygılarımla
Akın Özgen