Hasip Paşa Yalısı, Beylerbeyi(http://www.degisti.com/index.php/archives/1196) ile Çengelköy(http://www.degisti.com/index.php/archives/4037) arasında, Yalıboyu Caddesi üzerinde yer alır. İlk inşaası II.Mahmut devrinde gerçekleşen yapının bugünkü binası ise XIX. yüzyılın başlarında, vakıf gelirlerinden sorumlu Mehmet Emin Efendi’nin oğlu Mehmet Hasip Paşa tarafından yaptırılmıştır. Mimarının kim olduğu bilinmese de İtalyan olduğu tahmin edilmektedir. Yalı 900 m²’lik bir alanda, Neo-barok/Türk-Ampir üslubunda, iki katlı olarak yapılmıştır.

Hasip Paşa’nın ismi tarihte ilk kez Sultan II. Mahmut’un Tophane’de yaptırdığı Nusretiye Camii’nin(http://www.degisti.com/index.php/archives/629) bina emininin yanında katip oluşu ile geçer. Nusretiye Camii’nin tamamlanmasından sonra buradaki başarısı sarayın dikkatini çekmiş ve kendisine Haceganlık rütbesi verilmiştir. Ardından Darphane Defterdarı ve Evkaf Nazırı olmuş, bu arada Müşir payesi ile onurlandırılmıştır. Tarihi kaynaklar Hasip Paşa’nın beş defa Evkaf Nazırı, iki defa Maliye Nazırı olduğunu ve 1870 yılında Şeyhülislam iken öldüğünden söz eder. Paşanın mezarı Üsküdar’da Selimiye Camii haziresindedir.

Read More

Fener, Haliç’in(http://www.degisti.com/index.php/archives/5934) batı yakasında yer alan semtlerden biridir. Kuzeybatısında Balat, batısında ve güneybatısında Fatih, güneyinde Ayakapı ile çevrilidir. Fener’ in en önemli ulaşım aksı; Haliç’in batı kıyısında, Haliç Köprüsü’nden başlayarak kıyıya paralel uzanan ve Fener- Eminönü bağlantısını sağlayan ve kıyının Fener bölümünde Mürsel Paşa Caddesi adını alan Abdülezel Paşa Caddesi’dir. Semt, Abdi Subaşı, Tahta Minare ve Tevk-i Cafer mahallerinden oluşmaktadır.

Yerleşimin Osmanlı İmparatorluğu dönemi öncesinde “Fanarion” adını taşıması, Haliç kıyılarının en önemli deniz fenerinin burada bulunmasından kaynaklanmaktadır. O zamanlar Fener’e  bölgedeki deniz surları üzerinde yer alan Fener Kapısı’ndan girilirmiş. Geçmişte “Porta Phari” ve ” Porta del Pharo”  gibi adlarla anılan Fener Kapısı’nın bugün Sveti Stefan Kilisesi’nin(http://www.degisti.com/index.php/archives/6144) bulunduğu noktaya rastladığı tahmin edilmektedir.

Read More

Süreyya Sineması ya da bugünkü adıyla Süreyya Paşa Konser ve Opera Binası, Kadıköy’de(http://www.degisti.com/index.php/archives/524), Bahariye Caddesi(http://www.degisti.com/index.php/archives/10781) üzerinde yer alır. Eski milletvekili Süreyya İlmen tarafından, Kadıköylüler`in kültürel ve sosyal ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla 1922-1926 yılları arasında yaptırılmıştır. 6 Mart 1927’de açılan bina, giriş kısmı Paris Champs Elysée’den, iç kısmı ise klasik Alman tiyatrolarından etkilenerek inşaa edilmiştir.

Süreyya Paşa opera temsillerine uygun bir bina yapmayı amaçlasa da, sahne bölümü yapılamadığı, gerekli teknik donanım, kulis, sanatçı odaları ve benzer mekanlar tamamlanamadığı için Süreyya’da hiç opera oynanmamış ve bina, kültür sanat hayatımıza “sinema” olarak yerleşmiştir.

Read More

Doğan Apartmanı, Beyoğul’nda, İstiklal Caddesi(http://www.degisti.com/index.php/archives/502) paralelinde, eski adıyla Yazıcı Sokağı bugünkü adıyla Serdar-ı Ekrem Sokağı üzerinde, no.56’da yer alır. 1892 –1895 yılları arasında inşaa edilmiştir.

Bulunabilen fotoğraf ve belgelere göre; yapı ilk olarak Prusya devleti elçilik binası olarak   yapılmıştır. Mimarı bilinmeyen bina, 1893-1919 arasında Belçikalı Helbig ailesinin mülküne geçmiş ve o dönemde “Helbig Apartmanı” ya da “Nahid Bey Apartmanları” olarak kaynaklara geçmiştir. 1919 yılında bir sigara kağıdı fabrikası sahibi olan, Osmanlı uyruklu musevi Mair de Button’un bir açık arttırmada apartmanı satın almasından sonra yapı “Button Han” ismini almıştır. 1929’da borçlanmaya bağlı olarak ipoteklenmesi sonucunda binanın mülkiyeti, Victoria Sigorta’ya geçmiş  ve 1942’ye kadar yapı “Victoria Han” olarak adlandırılmıştır. 1935’de önemli bir tadilat gören binada; tüm daireler elden geçirilmiş, mutfaklar küçültülmüş, her daireye banyo eklenmiş ve ıslak mekanlar fayans kaplanmıştır. 1942 senesinde Yapı Kredi Bankası’nın kurucusu Kazım Taşkent’in sahibi olduğu Doğan Sigorta’ya satılan bina, o tarihten sonra “Doğan Apartmanı” adıyla anılmaya başlanmıştır.

Read More

Yoros Kalesi, İstanbul Boğazı’nın Karadeniz’den girişinin doğu tarafında, Anadolu Kavağı’na hakim bir tepenin üzerinde yer alır. Kale, Rumeli Kavağı’nın üzerindeki kale ile birlikte, Boğaz’ın(http://www.degisti.com/index.php/archives/511) kontrolünü sağlamak amacıyla yapılmıştır. “Anadolukavağı Kalesi” olarak da tanınmaktadır.

Kalenin kapladığı alan, İstanbul çevresindeki diğer bütün kalelerin kapladığı alandan daha büyüktür. Adının nereden geldiği kesin olarak bilinmemektedir. “Kutsal yer” anlamına gelen “Hieron”dan geldiği görüşü oldukça yaygın olmakla birlikte, Antik Çağ tanrılarından Zeus’un sıfatı olan “Uygun Rüzgarlar” anlamına gelen “Ourios”dan geldiği de iddia edilmektedir. Ayrıca Yoros adının, doğrudan doğruya “Dağ” anlamındaki “Oros”kelimesinden geldiği de düşünülmektedir.

Read More

Bostancıbaşı Abdullah Ağa Yalısı, Çengelköy’de, Çengelköy Caddesi üzerinde yer alır. 1811 tarihli yapı, Bostancıbaşı Defteri’nde “Bostancıbaşı Yalısı” adıyla kayıtlı olup, sonradan sadrazam da olacak olan Abdullah Ağa tarafından yaptırılmıştır.

Büyük hacimli yapı, Raif Paşa Yalısı ve Yordan Yalısı olarak da anılmaktadır.  Bu üç isim, yapının geçirdiği üç evreyi işaret eder: XIX.yüzyıl başı, XX.yüzyıl başı ve XX.yüzyıl sonları. Çengelköy’ün tarihi çınarının hemen bitişiğinde yer alan kırmızı aşı boyalı bu yalı, çeşitli tamir ve eklerle zaman içinde birçok değişikliğe uğramıştır. Eski yıllarda kısmen direkler üzerinde ve su üstünde olan yalı, harem ve selamlık bölümlerinden oluşur. Bu iki bölüm arasında orantı ve program birliği yoktur. Selamlık bölümünün günümüze az değişikliğe uğrayarak gelmesine karşın harem bölümü iç düzenleme bakımından tamamen değiştirilmiştir.

Read More

Zevki Kadın Sıbyan Mektebi, Fındıklı’da, Meclis-i Mebusan Caddesi üzerinde, Mimar Sinan Üniversitesi’nin bahçesinde yer alır. Yapı, III.Osman’ın zevcesi Zevki Kadın’ın hayratı olup, 1755 yılında inşaa edilmiştir.

Mart 1913’de tutulan bir rapora göre; o tarihlerde mektebin muallim-i evveli, vakıftan 80 kuruş aylık alan Hafız Halid Efendi’dir. İkinci muallimi ise İsmail Efendi’dir. Bu dönemde kız ve erkeklerden oluşan mektebin 40 öğrencisi vardır. Ayrıca raporda, 1912 yılında mektebin bir tamirattan geçirildiği fakat henüz istenilen hale gelmediği belirtilmiştir.

Read More