Rus Büyükelçiliği Yazlık Sarayı

Rusya Büyükelçiliği Yazlık Sarayı, Sarıyer’de Meserburnu Caddesi üzerinde yer alır. Yapının inşaa tarihi tam olarak bilinmemekle beraber, 18.yüzyıl sonlarından itibaren seyahatnamelerde ve Bostancıbaşı defterlerinde adı geçmektedir. Yalı, günümüze kadar ulaşabilmiş en erken tarihli elçilik binalarından biridir.

18.y.y. sonlarında ve 19.y.y. başlarında, İstanbul’daki en güzel ve en ünlü bahçelerden birine sahip olan Rusya Büyükleçiliği Yazlık Binası,17.123m^2’lik büyük bir ormanlık arazi içinde yer alır. Yalın çizgisi ve formlarıyla yapı,neoklasik üslubu yansıtmaktadır.

İstanbul’da kaldığı 1784-1802 yılları arasında Boğaziçi’ni pek çok kez betimleyen Melling’in, gravürlerinden birinde Rus Elçiliği Yazlık Sarayı açıkça görülmektedir. Bu gravürde saray,denize dik konumda iki yan kanat ve bunları birleştiren bir orta bölümden müteşekkildir. Bugünkü sarayın orta bölümü, gravürdeki halinden farklıdır, ki bu da orta bölümün sonradan yapıldığına işaret eder.

Yapıya giriş, iki yan kanat arasındaki bahçe duvarının tam ortasına yerleştirilen ve duvarın yaklaşık iki katı yüksekliğinde olan bir kapıyla sağlanmaktadır. Esas bina, giriş üzerine iki kattan ibarettir ve girişi neoklasik stilinde, üç açıklıklı bir portiko ile sağlanır. Yapının dört sütunla taşınan bir balkonu mevcuttur. Çatıyla birinci kat arasında, dişli bir saçaklık frizi görülür. Çatısı düz olup teras görünümündedir. Çatı terasının ön cephesinde, yarım yuvarlak bir madalyon bulunmaktadır.

İki katlı kagir sarayın,deniz yönündeki kanat cepheleri üzerinde,tek sıra, büyük dikdörtgen pencereler bulunmaktadır.Ortadaki pencerelerin üzerine yuvarlak kemerler,iki yanına da iyon başlıklı ikişer adet plaster yerleştirilmiştir. Hafifçe yukarı çekilen bu bölümlerin üzerinde,ortalarında top bulunan küçük üçgen alınlıklar yer alır. Giriş katı pencereleri ise yarım yuvarlak kemerlidir.

Yazlık sarayın bahçe duvarı bitimindeki şale tarzındaki küçük köşk, Rusya Büyükelçiliği Yazlığı Müştemilatı’dır. İki katlı,ahşap/bağdadi yapı, üslup açısından Rusya Büyükelçiliği Yazlık Sarayı ile benzerlik gösterir. Köşk, öndekiler dikdörtgen, yandakiler yuvarlak kemerli olan büyük pencerelerle aydınlanmaktadır. Pencerelerin üzerinde dikdörtgen panolar görülür. 1985 yılında geçirdiği restorasyonda, yapının beyaz yağlı boyaları yenilenmiştir.