Mr.Dawson Köşkü-Witthall Köşkü ya da bugünkü Barış Manço Müzesi, Moda’da Yusuf Kamil Paşa Sokağı’nda, No:5‘de yer alır. Yapı 1895-1900 yılları arasında İngiliz Mr.Dawson tarafından Pape Kalfa(C.Pappa)’ya yaptırılmıştır.

19.y.y.’ın sonlarına doğru Moda, Levantenlerin iki üç katlı, bahçeli, Avrupai tarzda evler inşaa edip,yerleştikleri bir semtti. Bu Levantenlerden biri olan Mr.Dawson, Pape Kalfa’ya(C.Pappa) oğlu ve kendisi için birbirinin aynısı kargir iki köşk yaptırmıştır. Oğul Dawson kendi köşkünü 1903’de Necip Çayser’e satmış; Çayser Fransa’dan getirttiği ağaç ve çiçeklerle süslediği evinin bahçesine, geniş bir de sebze bahçesi eklemiştir. Necip Bey öldükten sonra 1967 yılında köşk çocukları tarafından satılmış, yerine 38 daireli bir apartman inşaa edilmiştir.

Mr.Dawson ise  kendine ait olan köşkte 1930’lu yıllara kadar ikamet etmiş, daha sonra evi Alman bir aileye satarak ülkesine geri dönmüştür. Önceleri bir Alman’ın oturduğu ev daha sonra Zühtü Paşa’nın torunu Afife Pelin Hanım’ın mülkiyetine geçmiştir. 1965’de İngiliz James Whittall tarafından satın alınan köşkte birçok değişiklik yapılmış; dış görünüş panjurların kaldırılması dışında değişmezken, içeride yapının karakteri kısmen kaybolmuştur.

1984 yılında Barış Manço, Witthall ailesinin son fertlerinden köşkü satın alıp aslına uygun şekilde restore ettirerek, günümüze ulaşmasını sağlamıştır. Manço’nun vefatından yıllar sona Kadıköy Belediyesi tarafından müze haline getirilen ev, Haziran 2010’da müze olarak ziyaretçilere kapısını açmıştır.

Bodrum katı üzerine 4 katlı inşaa edilen köşk, cephesini çeviren tuğladan hareketli kilit taşları, ferforje çift kanatlı balkonları ile Viktoryen tarzı yansıtır. Siyah, çift kanatlı demirden yapılmış olan ana kapının, kenarlarındaki mermer silmelerinde, Barış Manço’nun vefatından sonra hayranlarının yazdığı sözler yer alır. Köşkün bahçesinde Manço ve “adam olacak çocuklar” ziyaretçileri karşılar.

Köşkün bodrum katında yer alan kışlık bahçe(limonluk) ile yazlık bahçe, bugün kafe olarak kullanılmaktadır. Yine bu katta yönetim odası ile şövalye odası bulunur. Şövalye odası önceleri kiler olarak kullanılırken zamanla duvarlardaki sıvalar sökülmüş, köşkün orijinal tonozlu tavanı ve taştan duvarları açığa çıkmıştır. Barış Manço odanın bu atmosferinden esinlenerek, Belçika Kraliyeti’nin kendisine verdiği şövalye unvanındaki armadan, camlara ve kapı kanatlarına çeşitli vitraylar yaptırmıştır.

Zemin katta giriş kapısının tam karşısındaki, beyaz mermerden Venüs heykeli dikkat çekicidir. Afyon mermeri ile döşenmiş küçük antrenin sağında salon, solunda yemek odası yer alır. Salonda, Barış Manço’nun “O benim rüyam” dediği piyanosu, çalışma masası, III.Napolyon dönemine ait şamdan, “Pepeloc” denilen 1800’lü yılların sonu ile 1900’lü yılların başlarına ait olan değerli cam eserler,Manço’nun aldığı bazı ödüller görülmektedir. Yemek odasını aydınlatan avize, bronzdan, 90 kilo ağırlığında ve 12 kollu Fransız bir avizedir. Oda da yer alan diğer eşyalar da, değerli antika parçalardır. Yine zemin katta bulunan ve Manço yaşarken servis odası olarak kullanılan oda da bugün Barış Manço ile bütünleşen kostümler sergilenmektedir.

Katları birbirine bağlayan merdivenlerin duvarlarında Manço’ya ait notalara yer verilmiştir.

Evin birinci katında, ebeveyn banyosu, solda 20.yüzyıl Fransız ekolünün tipik bir örneği olan yatak odası ve sağda misafir yatak odası yer alır. Manço bu odayı III.Napolyon dönemine ait olan ama daha çok Viyana ekolünü yansıtan mobilyalarla döşemiştir.

İkinci katta Manço’nun oğulları Doğukan ve Batıkan’ın odaları, çalışma ve oyun alanları yer almaktadır.

Adminden Not: Geçtiğimiz haftasonu ziyaret ettiğim bu müzede oldukça duygusal anlar yaşadım. Müzeye girdiğiniz an, rahmetli Barış Manço’nun birbirinden güzel parçaları ile geçmişe bir yolculuk yapıyorsunuz ve bir kere daha anlıyorsunuz ki; bazı insanlar gerçekten de ölmüyor…

Kaynakça:

G.Önce, Kendine Özgü Bir Semt Moda, İstanbul 1998, Kadıköy Belediyesi “Kültür ve Bilim Hizmetleri” Dizisi:2,s.129

Linkler:

Barış Manço Müzesi Web Sitesi