Eski Tophane Meydanı’nın en önemli simgelerinden biri olan Tophane Kasrı, Necatibey Caddesi üzerinde yer alır. Abdülmecit Han tarafından İngiliz Mimar William James Smith’e inşaa ettirilen kasır, Tophane Müşiri Halil Paşa’nın denetiminde 1851–1852 yıllarında tamamlanmıştır.

Yapı, padişahların Tophane’deki askeri kuruluşlarını ziyaretinde veya şehre deniz yolu ile gelen yabancı devlet adamlarının karşılanmasında kullanılmıştır. Abdülmecit Han(1839–1861), Rus Çarı’nın kardeşi Grandük Konstantin’i burada kabul etmiştir. Ayrıca Osmanlı-Rus Savaşı’nı sonlandıran 1894 yılı Uluslararası Konferansı, Lozan Antlaşması sonrası Uluslararası Boğazlar Komisyonu ve II. Dünya Savaşı sırasında kurulan Sıkıyönetim Mahkemesi de Tophane Kasrı’nda toplanmıştır.

Tophane Kasrı kuzey-güney doğrultusunda denize paralel, 22.00×10.00 m. ölçülerinde dikdörtgen planlı, iki katlı bir yapıdır. Cephe mimarisi yönünden Mimar William James Smith’in diğer yapılarından farklılıklar göstermektedir. Doğu cephesindeki dışarıya taşan giriş bölümü ve batı cephesinin birinci katındaki konsollarla taşırılmış geniş çıkmalar, yapıya hareketli bir görünüm kazandırmıştır.

Kasrın ana girişi, bitkisel bezemeli dört kolonla taşınan bir balkonun altına yerleştirilerek vurgulanmıştır. Balkonun hemen arkasındaki üç pencereli aks, yine üçer pencereli iki yan aksa göre biraz öne çıkarılmıştır. Yapının güney cephesinde bir de  servis girişi bulunur. Zemin kattaki giriş holünün iki yanında iki oda, doğusunda kare planlı bir sofa yer alır. Sofadan üç kollu bir merdivenle ikinci kata çıkılmaktadır. Burada, iki sıra halinde yerleştirilmiş odalar vardır.

Binanın dış yüzeyindeki süslemeler, ikinci katındaki konsollara oturtulan barok üsluptaki çıkma, kalem işi tavan süslemeleri ve mermer şömineleri dikkat çekici özelliktedir. Kasrın yuvarlak kemerli pencerelerinden birinci kattakilerin kemerleri kilit taşıyla vurgulanmış ve kemerlerin arasına yuvarlak madolyonlar yerleştirilmiştir.Üst kat pencelerinin kemerleri arasındaki madolyonlara ise fiyonklar eklenmiştir. Bütün pencerelerin aralarında ve üst kat pencerelerinin altında, bitkisel motifli panolar yer alır. Binanın en üst kotundaki parapet birbirinin içine geçen daireler formundadır.

Karaköy-Beşiktaş arasındaki caddenin genişletilmesi sırasında kasrın batısında bulunan Top Arabacıları Kışlası yıkılmış, doğusuna bugünkü liman binaları yapılmış ve bunun sonucu olarak da, Tophane Kasrı’nın deniz ile bağlantısı kesilmiştir. Uzun bir süre Malül Gaziler Yurdu olarak kullanılan yapı, günümüzde Mimar Sinan Üniversitesi’nin kullanımındadır.

Kaynakça:

sanattarihi.net

kenthaber.com

istanbulkulturenvanteri.gov