Ayios Nikolaos Kilisesi, Heybeliada’da İşgüzar Sokak ile İmralı Sokak arasında yer alır. İlk yapının inşaa tarihi kesin olarak bilinmese de, dışında bulunan stilize ion başlıklı sütun, Bizans dönemini işaret etmektedir. Bugünkü kilise 1857’de mimar Hacı Stefanis Gaitanakis tarafından yapılmıştır.

Denizcilerin koruyucu azizi kabul edilen Nikolaos’a ithaf edmiş kilise, doğu-batı ekseninde inşaa edilmiştir. Arkasındaki fayton parkı nedeniyle dış duvarı asimetriktir. Narteksinin önünde Ayia Fotini’ye adanmış bir ayazma vardır.

Kapalı Yunan haçı planlı ve kubbeli kilisenin, naosu üç neflidir. Kubbe, pandantiflerle dört büyük kare sütuna oturmaktadır. Sütunlar yarım kemerlerle birbirine bağlanmıştır. Ortadaki kubbenini kasnağında yarım kemerli sekiz pencere yer alır.

 Kilisenin içi bezemeler açısından zengindir. Naosun örtü sisteminde farklı  geometrik tavan kasetleri kullanılarak iç mekanda bir hareketlilik sağlanmıştır. İkonostasion, ambon ve despot tahtı gibi litürijik öğelerde görülen ampir üslup yanında bezemelerde barok detaylar da mecuttur. Çok güzel işlemeli mermer paravanı, altın yaldızlı kabartmalarla, Hz. Meryem ve Aya Nikola’nın ikonalarıyla süslüdür. Apsis’in sağındaki duvarda, gümüş kaplanmış 1895 tarihli Azize Barbara ikonu ve yine gümüş kaplı Aziz Nikolaos’un ikonu bulunmaktadır.

Kilise sunağının arkasında Patrik Samuel Hançeri’ye ait mezar yer almaktadır. Ayios Nikolaos Kilisesi 1894 depreminde büyük zarar görmüş ve II. Abdülhamit’den alınan izinle tamir edilmiştir.

Kaynakça:

E.Şarlak, İstanbul’un 100 Kilisesi, İstanbul Büyükşehir Belediyesi Kültür A.Ş Yayınları,İstanbul 2010, s.157

Sanattarihi.net

Adalarmuzesi.org