Türkiye İş Bankası Müzesi, Banka’nın 26 Ağustos 1924 yılında kuruluşundan bugüne, iktisadi, sosyal ve kurumsal gelişimine ait verilerin bir araya getirildiği, korunduğu ve toplumsal paylaşıma açıldığı bir kurum tarihi müzesidir. Eminönü’nde(http://www.degisti.com/index.php/archives/4313), Hobyar Mahallesi Bankacılar Caddesi’nde yer alır. 1890 tarihli bina 1927 yılında İş Bankası’na devredilmiş, 2004 yılına kadar banka şubesi olarak kullanılmış, 2005 yılında müzeye dönüştürülmüş ve 14 Kasım 2007 tarihinde halka açılmıştır.

Osmanlı İmparatorluğu’nda Yeni Cami(http://www.degisti.com/index.php/archives/421) avlusu, 1840 yılından itibaren posta hizmetleri merkezi olmuştur. Burada yer alan ve önceleri Evkaf Nezareti’ne ait olan bina, sonraları “Postahane-i Âmire”ye dönüştürülmüş, 1870 yılında Posta ve Telgraf idareleri birleştirilerek nezaret idaresine verilince, Postahane-i Âmire’ye “İstanbul Postanesi” adı verilmiştir. Zamanla ihtiyacı karşılayamayan ahşap bina 1890 yılında yıktırılmış, yerine bugün İş Bankası Müzesi’ne ev sahipliği yapmakta olan kargir bina yaptırılmıştır. Yapının inşaatı eksiltmeli ihaleye çıkarılmış ve ihale Şeyh Ahmet Muhtar Talat Efendi’de kalmıştır. İkinci kat duvarları bitmek üzereyken binanın temellerinin sağlam olmadığı söylentisi ortaya atılmış, inşaat durdurulmuş; yapılan inceleme sonunda binanın sağlamlığı anlaşılmış ve bir yılı aşkın bir süre ara verilen inşaata tekrar başlanmıştır. Açılış töreni 22 Eylül 1892 tarihinde gerçekleşen binanın kullanımı uzun süreli olmamış, İstanbul Postanesi, Sirkeci’de(http://www.degisti.com/index.php/archives/7350) 1909 yılında yapımı biten Büyük Postane’ye(http://www.degisti.com/index.php/archives/21892) taşınmıştır.

1927’de Türkiye İş Bankası’nın İtibar-ı Milli Bankası ile birleşmesiyle Yenicami’deki bina İş Bankası’na devredilmiştir. Devirden sonra banka şubesi olarak kullanılmak üzere yapıda değişikliklere gidilmiş; 70 kişiyi bulan banka personeli için yeni odalar oluşturulmuş, bir kat daha eklenerek yapı üç katlı hale getirilmiştir. 20 Şubat 1928 tarihinde bina, “İş Bankası İstanbul Şubesi” olarak hizmet vermeye başlamış, 1950’li yıllarda Yenicami Şubesi adını almış ve dört katlı hale getirilmiştir. 2004 yılına kadar banka şubesi olarak kullanılan bina, aynı yıl özgün haline dönüştürülerek üstteki iki katı kaldırılmıştır.

2005 yılında binanın Türkiye İş Bankası Müzesi olarak açılması için çalışmalar başlatılmış; banka şubesi olarak kullanılmaya başladığı dönemlerdeki orijinal yapısına ait sabit mobilyalar ve detaylar olduğu gibi korunarak müze işlevinin gerektirdiği iklimlendirme, güvenlik ve aydınlatma sistemleri eklenmiştir. Bodrum katta bulunan Ana Kasa ve Kiralık Kasa Daireleri sergilemeye açılmak üzere düzenlenmiş, arşiv olarak kullanılan depolardan biri koleksiyonların saklanması için hazırlanırken, diğeri müze toplantılarının ve film gösterimlerinin gerçekleştirilmesi için 50 kişilik bir salona dönüştürülmüştür. Giriş katı, banka şubesi kullanımına tamamen sadık kalınarak bankoları ve kasalarıyla sergi alanı olarak tasarlanmış, güvenlik odası danışma, amir odası ise kitap ve hediyelik eşya satış mağazası olarak yeniden planlanmıştır. Birinci kattaki odalar koleksiyon sergileri için ayrılmış, yapının ilk kullanım yıllarında camlı doğramalarla kapatılarak oda olarak kullanılmış fakat daha sonra kaldırılmış olan ana holün iki ucundaki alanlar, mimari algıyı bozmayacak şeffaflıkta tekrar bölümlenerek sergi salonlarına eklenmiştir.

Müzenin koleksiyonu, İş Bankası şubelerinden toplanan bankanın gündelik yaşamının ayrılmaz parçaları olmuş üç boyutlu nesneler ile banka arşivindeki kağıt ve görsel malzemelerden oluşmaktadır. İş Bankası Resim Koleksiyonu’nda yer alan bazı örnekler müzede sergilenmektedir.

Türkiye İş Bankası Müzesi, Pazartesi günleri, Ramazan ve Kurban bayramlarının ilk günleri ile 1 Ocak günü hariç her gün 10:00 -18:00 saatleri arası açıktır.
Müzeye giriş ücretsizdir.

Kaynakça:

www.muze.isbank.com.tr