Maslak Kasırları, Büyükdere Caddesi üzerinde, İstinye ve Tarabya(http://www.degisti.com/index.php/archives/7671) kavşakları arasında yer alır. Yapı II. Mahmut zamanında inşaa edilmiş, eklemeleriyle Abdülaziz döneminde bitirilmiştir.

Kasırların 1868 tarihinde Şehzade Abdülhamit’in ikametine tahsis edilmeleri, bölgeye ve yapılara farklı bir anlam kazandırmış, Maslak Kasırları bu dönemde onun tercihleri doğrultusunda şekillenmiştir. II. Abdülhamit’in “şehzade” ve “veliaht” statüsünde yaklaşık sekiz yıl kullandığı Maslak Kasrı yapılar topluluğu, bir şehzadenin her türlü ihtiyaçlarını karşılayabilecek şekilde tasarlanmış, adeta küçük bir saray olarak yapılandırılmıştır. Bu dönemde yapılar, Şehzade Abdülhamit’in alışılmış saray ortamından uzak bir yaşam sürdüğü, çiftlik hayatı yaşadığı ve 1876 yılına kadar daimi olarak ikamet ettiği ilk şehzade yapısı olmuştur.

Abdülaziz’in 1876 yılında tahtan indirilmesi, yerine geçen V.Murat’ın ruh sağlığını yitirmesi ve bu olayların doksan gün gibi kısa bir süre içerisinde gerçekleşmiş olması Maslak Kasırları’nı ve nispeten sakin bir köşede yaşamını sürdüren Şehzade Abdülhamit’i bir anda ilgi odağı yapmış, Avrupa’dan Ortadoğu’ya kadar çok geniş bir coğrafyada tüm gözler Maslak Kasırları’na çevrilmiştir. Abdülhamit 31 Ağustos 1876 tarihine kadar şehzade ve veliaht olarak yaşamını sürdürdüğü Maslak Kasırları’ndan ayrılarak, Abdülhamit-i Sâni unvanıyla tahta çıkmıştır.

170.000 metrekarelik yeşil bir doku içerisinde, Boğaziçi’nin(http://www.degisti.com/index.php/archives/511) Karadeniz’e açıldığı noktayı çok iyi görebilen, bölgeye hakim bir konumda yer alan yapılar ve çevresi Maslak(http://www.degisti.com/index.php/archives/6943) ismini, bölgede varlığı bilinen su dağıtım merkezlerinden almıştır. Mimari açıdan farklı özelliklerde bir yapılar topluluğu olan Maslak Kasırları; Kasr-ı Hümayun Dairesi, Mabeyn-i Hümayun Dairesi/Limonluk, Faris Kasrı/Çadır Köşkü, Ağalar Dairesi/Hamam gibi yapılardan ve hizmet amaçlı müştemilattan oluşmaktadır.

Kasr-ı Hümayun Dairesi: Bu kasırda Abdülhamit’in çalışma ve yatak odaları bulunmaktadır. İki katlı olan yapı, çatı ve bodrum katlarına da sahiptir. Girişinin iki yanında sütunlar ve bu sütunlar üzerinde bir balkon yer alır. Tüm odaların tavanları ve salonun duvarları renkli kalem işi resimlerle bezenmiştir.

Mabeyn-i Hümayun Dairesi:  Küçük, tek katlı ve kagir olan yapı, padişahın özel dairesidir.

Limonluk: Çok değerli bitkilerin, ağaçların yer aldığı ve ortasında havuz bulunan güzel bir cam seradır. Mabeyn-i Hümayun Dairesi’nden girilir.

    Çadır Köşkü: Sekizgen bir plana sahip iki katlı yapı, çatısındaki geniş saçağı, etrafını dolanan balkonu ve ahşap işçiliğiyle göz alıcıdır.

Ağalar Dairesi: İçinde bir hamamı da barındıran bu mekan,tek katlı ve kagir olarak inşaa edilmiştir.

Maslak Kasırları 1924 yılına kadar hanedan mensuplarınca ikametgah olarak kullanılmış,1924’den sonra içindekiler ile birlikte millet adına korunmak üzere TBMM’ye intikal etmiştir. 1937 yılında Yüksek Askeri Şuranın almış olduğu karar doğrultusunda Prevantoryum’a dönüştürülen yapılar, 1960 yılı sonlarına kadar 50 yatak kapasiteli hastane olarak kullanılmıştır. Daha sonra Milli Saraylara devredilen yapılar, restorasyonu yapılarak 1985/86 yılında “Müze Saray” olarak halkın ziyaretine açılmıştır.

Çevrelerindeki yeşil örtüyle bütünleşen Maslak Kasırları, 19. yüzyıl sonları Osmanlı’nın ahşap konut mimarlığı ve süslemeciliğinin seçkin örneklerini oluştururlar. Günümüzde Maslak Kasrı bahçeleri, ulusal ya da uluslararası nitelikteki resepsiyonlara tahsis edilebilmektedir.

Kaynakça:

ibb.gov

millisaraylar.gov

muzeasist.com