Kadıköy Surp Takavor Ermeni Kilisesi
Bir Ermeni Gregoryen kilisesi olan Surp Takavor Kilisesi Kadıköy(http://www.degisti.com/index.php/archives/524)çarşısında,Muvakkithane Caddesi’nde yer alır. 1720 yılında inşaa edilen kilisenin adına ilk olarak Sarkis Hovhannesyan’ın “Başkent İstanbul’un topografyası “isimli çalışmada rastlanmıştır.
Hovhannesyan’a göre burada “Surp Asdvadzazin” isimli, içinde Surp Takavor’a adanmış küçük bir şapelin bulunduğu, harabe bir kilise varmış. Bu yapı Patrik Abraham zamanında,Harutyan Amira Nordukyan’ın maddi katkıları ile tamir edilmiş ve 4 Temmuz 1814 de ibadete açılmıştır.
Ağustos 1855 tarihinde yanan bu kilise, Erzurumlu Murat Garabetyan’ın maddi yardımları ve Mıgırdiç Kalfa‘nın hazırladığı proje doğrultusunda yeniden inşaa edilmiş; Aziz Kral anlamına gelen”Surp Takavor” adı ile 1858 tarihinde ibadete açılmıştır. 1862’de vefat eden Garabetyan ve sonrasında da eşi,kilisenin avlusunda bulunan mabede defnedilmişlerdir.
1936 ve 1978 yıllarında da onarım gören kilise, klasik Ermeni mimarisinden farklı olarak kapalı haç planında inşaa edilmiştir. Orta mekanının üstü yüksek kasnaklı bir kubbe ile örtülüyken,haçın kolları kiremit çatı ile kaplıdır. Genel olarak sade görünümlü kilisenin sadece giriş cephesi kesme taş ile kaplanmıştır. Gotik üslupta yapılmış olan küçük çan kulesi, yapıda kubbe ile beraber dikkati çeken ikinci unsurdur.
Adminden Not: 27.10.2011′ de kiliseye gittiğimizde, avlusunun haftaiçi hergün saat 17:00’ye kadar herkese açık olduğunu öğrendik. Ancak kilise şu anda kapalı, içinde restorasyon çalışmaları devam etmektedir.
ŞÜKRÜ KAYA
1944 Erzincan doğumluyum babamdan duyuduğumuza göre köyümüzde Ermeni vatandaşlarımızda yaşıyormuş bunlar köyden göç ederken dedeme köydeki kiliseyi vermek istiyorlar dedem bunu bir şartla kabul ediyor ve diyorki bana parayla satmak istiyorsanız ben ibadet yerini parayla almam ama hayatım boyunca imadet yeri olduğu için hiç bir şey koymadan temizliğine bakarım bizler istanbula geldik tabiki şimdi çok bakımsızdır.Benim öğrenmek istediğim bu kiliselerin tarihleri hakkındadadır nasıl bilgi edineceğimi bu konuda kimlerle temasa geçmem gerekeceğini bilgilendirirseniz sevinirim