Rumelihisarı, İstanbul Boğazı’nın(http://www.degisti.com/index.php/archives/511) Rumeli yakasında yer alan semtlerinden biridir. Sarıyer(http://www.degisti.com/index.php/archives/2612) ilçesine bağlı olup, kuzeyde Emirgan(http://www.degisti.com/index.php/archives/12486), güneyde Bebek(http://www.degisti.com/index.php/archives/285) semti ile komşudur. Taksim’e(http://www.degisti.com/index.php/archives/5817) 9 km, Eminönü’ne(http://www.degisti.com/index.php/archives/4313) 10 km. uzaklıktadır.

İstanbul Boğazı’ndaki ilk Türk köyü olan Rumelihisarı’nda, okunan mezar taşlarından en eskisi üzerinde 1451 tarihi vardır. Boğaziçi’nin en eski Türk köyü olması nedeniyle sınırları geniş tutulmuş ve bu sınırlar 1940 yılına kadar korunmuştur. Zamanla yeni yerleşim birimlerinin oluşması üzerine, sınırları daralmıştır. 1950 yılından itibaren, Levent, Akatlar, Eski Maslak yolu, Etiler ve Baltalimanı’nın bir kısmı Rumelihisarı’ndan ayrılmıştır.

Yerleşimin antik çağda ki ismi “Hermanion”, Bizans döneminde ise “Lemokopion” idi. Semt “Pirhiyas” ve ” Kayon” gibi adlarla da anılıyordu. Osmanlılar döneminde ise tarihi Hisar’ın() yapılmasından sonra bölgenin adı Rumelihisarı olmuştur. Yerleşime  ayrıca “Boğazkesen”, “Boğazkesen hisarı”, “Yenicehisar” ve “Yenihisar” deniliyordu.

Rumelihisarı, Boğaz’ın en dar yeri olması nedeniyle, her  devirde Asya ile Avrupa arasında bir geçit yeri olması açısından önemini korumuştur. Bu nedenledir ki, Fatih Sultan Mehmet köprüsü burada kurulmuştur ve Köprünün Rumeli yakasının ayağı bu semttedir.

Bizans imparatorları da, İstanbul’un ve Boğaz’ın savunması amacıyla bu en dar yerde hisarlar ve kaleler inşaa etmişlerdir. Bu hisarlar uzun yıllar değişik amaçlar için kullanılmışlarsa da, sonradan kaderlerine terk edilmişler ve harap olmuşlardır. Sonraki yıllarda buraları ihtiyaca cevap vermek için hapishane olarak kullanılmıştır.

 Rumelihisarı ismini, padişah Fatih Sultan Mehmet tarafından İstanbul’un fethi için yaptırılan hisardan almıştır. Kale yapıldıktan ve İstanbul fethedildikten  sonra Rumelihisarı çok büyük gelişme göstermiş,paşaların, ağaların, zenginlerin ve devlet adamlarının büyük ilgi gösterdikleri yerlerden biri olmuştur.

 Semtteki tarihi eserlerden pek çoğu günümüze ulaşmamıştır. 17.yüzyılda  IV.Mehmet’in annesi valide Turhan sultan tarafından yaptırılan köşk, şeyhülislam Mekki Mehmet efendi, Sıtkızade Ahmet Reşit efendi yalıları günümüze kadar ulaşamayan tarihi eserlerdendir. Rumelihisarı vapur iskelesinden sonra Baltalimanı’na doğru giderken deniz kenarında ki İffet hanım Yalısı, 19.yüzyılın ilk yarısında yaptırılan tarihi yalılardandır. Rumelihisarı’nda ki en görkemli tarihi eserlerden biri, Boğaz köprüsü ayağı altında ki Tophane müşiri Zeki Paşa Yalısı‘dır.(http://www.degisti.com/index.php/archives/7990) 19.yüzyılın sonlarında yaptırılan yalı, kagir olup, dört katlı ve şato tipini andıran ender güzellikteki yalılardandır. Baltalimanı’ndan Rumelihisarı’na girişte sağda ki görkemli bina, 1913 yılında yapılmış Ziya Paşa Köşkü’dür ki bu köşke halk arasında Perili Köşk(http://www.degisti.com/index.php/archives/5256) denmektedir.

Rumelihisarı’nda pek fazla iş yeri yoktur. Sayfiye yeri olması nedeniyle lokantaları, kafeleri, çay bahçeleri ile dikkati çeker. Küçük esnaf sayısı da azdır. Balıkcı esnafının sayısı zamanla azalmış olsa da, olta balıkcılığı devam etmektedir. Lokantalar, kale ile Rakım Paşa Çeşmesi’ne kadar olan alanda toplanmıştır.