Zeynep Sultan Camii, Alemdar Caddesi üzerinde, Gülhane Parkı karşısında yer alır. Yapı, Sultan III.Ahmet’in (1703-1730) kızı Zeynep Asime Sultan tarafından 1769’da, mimar Mehmet Tahir Ağa’ya inşaa ettirilmiştir.

 Zeynep Sultan Camii ile birlikte bir sıbyan mektebi, bir sebil, bir de çeşme yapılmıştır. Mimari tarzı ve yapımında kullanılan malzemeler dolayısıyla Bizans kiliselerini anımsatan Zeynep Sultan Camii’nde, barok ve klasik üslup bir arada görülür.

Caminin, altı porfir sütunlu, sivri kemerlerin taşıdığı, dört tonoz ve bir kubbe ile örtülü, beş bölümlü son cemaat yeri bulunmaktadır. Kare planlı harimi örten 12.20 metre çapındaki kubbe, trompların taşıdığı bir kasnak üzerine oturtulmuştur.

Girişin hemen üzerinde, altı ince mermer sütunun taşıdığı, ahşap bir kadınlar mahfili, onun solunda da hünkar mahfili yer alır. Caminin içerisinde, kalem işlerinde, rûmi, palmet, lotus gibi klasik üslup öğeleri görülmektedir.

Tek şerefeli minare, caminin batısında yükselir.Kürsü ve pabuç kısımları kesme taştan, gövdesi tuğladan yapılmıştır. Minarenin gövdesi yapılırken, taş basamak kenarları açıkta bırakılarak, farklı bir görünüm yaratılmıştır. Şerefedeki bitkisel bezemeli demir korkuluklar da, tamamen barok üslubu yansıtmaktadır.

Camii uzun süre harap durumda kalmış, 1917’de bir onarım görmüştür. Ayrıca 1958’de Vakıflar Genel Müdürlüğü’nce, 1983’de de Abideleri Koruma Derneğince restore edilmiştir.

Çeşme ve sebil, yol genişletilmesi sırasında kaldırılmış; 1920’li yıllarda buraya yine Mehmet Tahir Ağa’nın eseri olan I.Abdülhamit Külliyesi’nin sebil ve çeşmesi taşınmıştır. (  http://www.degisti.com/index.php/archives/5344  ) Sebil olarak kullanılan kısım, günümüzde vakıflara bağlı büfe olarak işletilmektedir.

 Caminin batısında, 1967 yılında yenilenen meşruta evlerinin yanında sıbyan mektebi, onun önünde de caminin haziresi bulunmaktadır. Mektep 1970 yangınında yanınca, 1983’de Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından onarılmış ve Abideleri Koruma Derneği’ne tahsis edilmiştir. Günümüzde de ilkokul olarak hizmet vermektedir. Caminin haziresinde Zeynep Sultan’ın, eşi Melek Mehmet Paşa’nın  ve Alemdar Mustafa Paşa’nın da  mezarları yer almaktadır.