Hekimoğlu Ali Paşa Çeşmesi, Kabataş’da Meclis_i Mebusan Caddesi üzerinde yer alır. Orijinal yeri Kabataş Setüstü olan çeşme, 1958 yılında Meclisi Mebusan caddesi açılırken, bulunduğu set üzerinden alınarak, bugün durduğu iskele meydanına nakledilmiştir. 1732 yılında, Hekimbaşı Nuh Efendi’nin oğlu Sadrazam Hekimoğlu Ali Paşa tarafından yaptırılan çeşme, dört yüzlü ve iri hazneli bir meydan çeşmesidir.

Osmanlı baroğu tarzında inşaa edilen Hekimoğlu Ali Paşa Çeşmesi, 756 cm. uzunluğun­da, 755 cm. genişliğinde bir kareden oluşur. Aynı zamanda hazne vazifesini gör­müş olan bu kare gövdenin, iki cephesi süslenmemiş,sade mermer bloklarla kaplanmıştır. Diğer iki cephe­sinde musluk lülelerinin bulunduğu ayna taşı, dinlen­me taşları ve tekneler vardır. Gövdenin üstünde çatı ve saçak yer almaktadır. Düz çatılı bir çeşme iken, onarım sırasında bugün de bulunan geniş saçaklar eklenmiştir.

Muslukların bulunduğu iki cephenin ortasına, ayna taşından 20 cm. taşan, 69 cm. uzunluğunda, sivri kemerle birbirine bağlanan iki ayak oturulmuştur. Bu ayaklar 225 cm. uzunluğunda­ki yan ünitelere 22 cm’lik bir taşıntıyla bağlanmakta­dır. Her iki cephenin önünde, 168 cm. uzunluğunda, 60 cm. genişliğinde 46 cm. derinliğinde birer tekne bulun­maktadır. Teknelerin iki yanına 49,5 cm x 70 cm. bo­yutlarında birer dinlenme taşı oturtulmuştur. İki din­lenme taşı arasında, 10 cm. kalınlığında bir mermer bloğuyla bağlantı kurulmuş ve böylece iki cepheden ta­şan tekneler oluşturulmuştur.

1987’de de onarılan çeşme, bitki motifli bezemeleriyle meydan çeşmelerinin karakteristik özelliklerini yansıtmaktadır. Hekimoğlu Ali Paşa Çeşmesi’nin iki yüzünde süsleme, simetri ekseninde bulunan sivri kemerli ni­şin çevresinde sınırlanmıştır. Niş içindeki musluk dikdörtgen çerçeve içine alınmış ve çerçeve içi dilimli kemer, kemerin kö­şelerine doğal çiçekler, musluğun iki ya­nında birer serviyle bezenmiştir. Bir ikin­ci dikdörtgen çerçevenin içi bitkisel beze­meyle doldurulmuştur. Çerçeve içi simet­ri ekseni üzerinde ve kenarlarda palmet, aralarda dilimli kemerlerle tamamlanan bir tepelik görülmektedir. Köşe boşlukla­rını birer rozet değerlendirir. Tepeliğin iki yanında dikdörtgen çerçeve içinde, değişik yönlerden tasarlanmış üç boyutlu do­ğal çiçekler, şiş gövdeli uzun boyunlu va­zolarda betimlenmiştir.

Çeşmenin denize bakan cephesinde, Seyyid Vehbi’ye ait, 1145/1732 tarihini gösteren üç kıtalık bir kitabe yer alır. Caddeye bakan yüzünde ise Şair Mahmud Efendi’ye ait aynı tarihli altı kıtalık kitabe bulunur.Saka Su,  unutulmuş tarihi çeşmeleri yeniden halkın hizmetine sunmak hedefiyle, 2005 yılında Sosyal Sorumluluk Projesi’ni hayata geçirmiş ve bu proje kapsamında, Kabataş Hekimoğlu Ali Paşa Çeşmesi’nin, restorasyonuna başlanmıştır. 2007 yılında başlanan çalışmalar, İstanbul Büyükşehir Belediyesi ve Beyoğlu Belediyesi’nin de desteğiyle 2008 yılında tamamlanmıştır.

Adminden Not:  Hekimoğlu Ali Paşa Çeşmesi  benim için özeldir çünkü master eğitimimde ilk seminer ödevim bu çeşme olmuştu. Bu vesileyle, çok sevdiğim değerli hocam Prof.Dr.Hüsamettin Aksu’yu rahmetle anıyorum…

Linkler:

www.bilesim.com